De onderstaande tekst heeft uitsluitend betrekking op de toegang tot het dossier van de overleden patiënt zoals geregeld in artikel 9, §4, van de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt.
Meer info vindt u via de volgende link : advies van de nationale raad van 17 december 2016
De toegang tot het patiëntendossier van de overleden patiënt kan plaatsvinden in specifiek omlijnde contexten (gerechtelijk deskundigenonderzoek, wetenschappelijk onderzoek, enz.) die we hier niet behandelen.
Wie kan toegang krijgen tot het dossier van een overleden patiënt ?
De echtgeno(o)t(e), de wettelijk samenwonende partner, de partner en de bloedverwanten tot en met de tweede graad.
Onder welke voorwaarden ?
1- DE PATIËNT HEEFT ER ZICH TIJDENS ZIJN LEVEN NIET TEGEN VERZET
De nationale raad geeft de artsen de raad het verzet van de patiënt op te nemen in zijn dossier met vermelding van de datum.
2- HET VERZOEK MOET VOLDOENDE GEMOTIVEERD EN GESPECIFICEERD ZIJN
De wet bepaalt dat het verzoek om toegang voldoende gemotiveerd en gespecifieerd moet zijn. De (behandelende) arts die het verzoek krijgt, dient een afweging te maken van de betrokken belangen, enerzijds de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van de overleden patiënt, anderzijds het gewettigd belang van de verzoekende partij.
Elke afweging dient geval per geval te gebeuren.
Een inzage kan bijvoorbeeld gerechtvaardigd zijn om medische redenen. Ook kan een inzage gerechtvaardigd zijn om de omstandigheden van het overlijden te kennen en zo het overlijden te verwerken. Tenslotte kunnen ook testamentaire betwistingen het voorwerp uitmaken van een gemotiveerd en gespecifieerd verzoek tot inzage, mits er ernstige elementen zijn om ervan uit te gaan dat het testament werd opgemaakt op een ogenblik dat de erflater niet over de vereiste wilsbekwaamheid beschikte en de inzage van het medisch dossier in het belang en ter bescherming is van de overleden patiënt.
Hoe verloopt de toegang tot het dossier ?
1- ONRECHTSTREEKSE TOEGANG
De wet kent de naasten het recht op onrechtstreekse toegang toe, via een andere gezondheidszorgbeoefenaar.
De naaste van de overleden patiënt mag het dossier niet zelf inkijken. Hij mag niet aanwezig zijn tijdens de inzage in de gezondheidsgegevens van de overledene door de gezondheidszorgbeoefenaar die hij aangewezen heeft.
De aangewezen beroepsbeoefenaar moet een beoefenaar zijn zoals bedoeld is in de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen of met een praktijk zoals bedoeld is in de wet van 29 april 1999 betreffende de niet-conventionele praktijken inzake de geneeskunde, de artsenijbereidkunde, de kinesitherapie, de verpleegkunde en de paramedische beroepen.
De nationale raad is van mening dat een adviserend arts van een verzekeringsmaatschappij, in het raam van zijn opdrachten, niet de beroepsbeoefenaar kan zijn door wiens tussenkomst de verwant van de overledene recht zou kunnen hebben op inzage in het medisch dossier van deze laatste (zie advies van 25 november 2006 over de inzage van het medisch dossier van een overledene door de adviserend arts van een verzekeringsmaatschappij, TNR nr. 115, maart 2007, p. 3).
De inzage ter plaatse geniet de voorkeur. In geval van praktische moeilijkheden (bijvoorbeeld afstand, hygiënemaatregelen in tijden van pandemie, enz.), mag de behandelende arts het (elektronisch en/of schriftelijk) dossier (eventueel gedeeltelijk) ter inzage opsturen naar de aangeduide gezondheidszorgbeoefenaar. Nadien bezorgt deze het dossier terug aan de behandelende arts. Het is de aangeduide gezondheidszorgbeoefenaar wettelijk verboden het dossier rechtstreeks ter beschikking te stellen aan de nabestaanden.
2- GEEN RECHT OP AFSCHRIFT
Dit recht op onrechtstreekse inzage laat niet toe een afschrift te verkrijgen van de gegevens in het medisch dossier.
De aangeduide beroepsbeoefenaar mag evenwel een kort verslag opstellen en dit overhandigen aan de verzoekende nabestaanden.
3- BEPERKTE TOEGANG
De toegang tot het dossier van de overleden patiënt is beperkt tot de gegevens van het dossier die relevant zijn voor de gegeven motivering.
Gegevens betreffende derden zijn uitgesloten van inzage.
Wat te doen bij moeilijkheden ?
De Orde der artsen staat ten dienste van de collega’s om hen te helpen het passende gevolg te geven aan de toegangsaanvragen die ze ontvangen. Ook aan patiënten en om het even welke andere persoon verstrekt zij graag de nodige informatie.
De ombudsfunctie ‘Rechten van de patiënt’ heeft onder meer als opdracht te bemiddelen in klachten van patiënten over de uitoefening van hun rechten, maar ook vragen en klachten te voorkomen door de communicatie tussen de patiënt en de beroepsbeoefenaar te bevorderen. Voor ambulante zorg kan de patiënt zich wenden tot de federale ombudsdienst "Rechten van de patiënt".
Voor ziekenhuiszorg kan de patiënt zich wenden tot de ombudsfunctie van het betrokken ziekenhuis.
Zie ook de adviezen van de Federale commissie rechten van de patiënt