Het tekort aan artsen en de weerslag hiervan op de gezondheidszorg
De nationale raad van de Orde der artsen bestudeerde in zijn vergadering van 10 juni 2023 de problematiek van het tekort aan artsen en de weerslag hiervan op de gezondheidszorg.
Zeer regelmatig krijgen de provinciale raden en de nationale raad klachten van patiënten omwille van het feit dat ze geen arts vinden die binnen een redelijk tijdsbestek aan hun hulpvraag tegemoet kan komen. Bij het platform “arts in nood” is er een exponentiële toename van het aantal hulpvragen omwille van een onverantwoorde en ondraaglijke werklast. Meerdere ontredderde artsen laten weten dat ze per direct willen stoppen met hun praktijkvoering.
Het tekort aan artsen is al enkele jaren een heikel punt binnen de gezondheidszorg maar nu is deze problematiek in een stroomversnelling gekomen omdat de middelen om de penurie op te vangen uitgeput raken. In het begin van het tekort probeerden artsen zelf de grotere vraag naar zorg op te vangen door meer uren te presteren en zorgden huisartsenkringen en ziekenhuizen voor een betere afstemming om patiënten zo goed mogelijk op te vangen.
Wanneer deze maatregelen niet volstonden en de werkload onaanvaardbaar werd, kondigden meerdere artsen uit zelfbescherming een patiëntenstop aan. Onvermijdelijk verplaatste de werklast zich naar andere praktijken of naar spoedgevallendiensten met het oplopen van de wachttijden en klachten omwille van oneigenlijk gebruik tot gevolg. Tegelijk hebben artsen allerlei taken gedelegeerd aan andere zorgverstrekkers maar ook deze oplossing is begrensd als men kwaliteitsvolle geneeskunde wil blijven nastreven.
Men is nu op een punt gekomen dat bij elke bijkomende belasting van de arts een domino-effect dreigt te ontstaan waarbij meerdere collega’s tegelijk en definitief zullen afhaken en de gezondheidszorg voor een ernstige crisis komt te staan.
De tijd is aangebroken voor de beleidsvoerders om versneld alle beloofde ondersteunende maatregelen onmiddellijk te implementeren. Ook dient de overheid bij de berekening van de toekomstige quota en subquota rekening te houden met een brede marge om onvoorspelbare factoren die de werkomstandigheden verzwaren zoals massieve uitbraken van infectieziekten, toenemende agressie tegenover gezondheidsverstrekkers, verhoogde administratieve last etc. op te vangen. De shift van torenhoge arbeidsuren naar een normaal werkregime omwille van de aandacht die artsen schenken aan het bewaken van de balans tussen het werk en het privéleven moet ook in rekening worden gebracht. De vicieuze cirkel waarbij steeds minder artsen meer werk moeten verrichten dient absoluut doorbroken te worden.
De nationale raad roept de wetenschappelijke verenigingen, de beroepsverenigingen en de patiëntenorganisaties op om mee te denken over oplossingen voor de korte en lange termijn en vraagt de huisartsenkringen en ziekenhuizen redelijke oplossingen te blijven uitwerken om ons zo geroemde systeem van toegankelijke en kwalitatieve zorg te kunnen blijven aanbieden. De nationale raad is bereid aan dergelijke initiatieven mee te werken of deze te faciliteren.