Anatomische coupes
De Nationale Raad wordt om advies verzocht met betrekking tot de "eigendom " van anatomische coupes.
Op zijn vergadering van 13 december 1986 onderzocht de Nationale Raad het rapport dat in dit verband door de commissie was opgesteld.
De vraag ligt enigszins verschillend naargelang het gaat om een arts werkzaam als zelfstandige patholoog of om een patholoog werkzaam in een instelling, en naargelang het gaat om een werk van wetenschappelijk belang of om zuivere diagnostiek.
Op 13 december 1986 bracht de Nationale Raad het volgende advies uit:
In verband met de "eigendom" en het gebruik van anatomische coupes en blokken kunnen heel wat uiteenlopende problemen rijzen. In onderhavig advies gaat de aandacht alleen naar het probleem van de anatomische coupes die worden voorbereid met het oog op de histopathologische diagnose van een aandoening bij de patiënt. Het blok en de coupes dienen voor het opstellen van het protocol van de diagnose.
PROTOCOL
In artikelen 38 tot 47 van de Code van geneeskundige Plichtenleer betreffende het medisch dossier wordt nergens gewag gemaakt van "eigendom" in verband met het dossier of de bestanddelen ervan. Vandaar dat wellicht beter kan worden gesproken over "bewaring" en "gebruik". Het protocol van de histopathologische diagnose vormt een integrerend deel van het dossier; bijgevolg dient het gedurende dertig jaar te worden bewaard (artikel 46 Code). Aangezien het protocol aanleiding kan geven tot discussie, moeten zowel de coupes als het blok even lang als het protocol zelf worden bewaard. Het protocol wordt overgemaakt aan de arts die het onderzoek heeft aangevraagd (geneesheer‑aanvrager); het wordt in het dossier bewaard. De patholoog behoudt een kopie.
VERZOEK OM MEDEDELING VAN PROTOCOL DOOR ANDERE ARTS
De geneesheer‑aanvrager of de patholoog die dergelijk verzoek krijgt "is gehouden op verzoek of met akkoord van de patiënt, aan een ander behandelend beoefenaar door de patiënt aangeduid om hetzij de diagnose, hetzij de behandeling voort te zetten of te vervolledigen, alle nuttige of noodzakelijke hem betreffende inlichtingen van geneeskundige of farmaceutische aard mede te delen" (art. 13 KB nr 78 van 10 november 1967; art. 41 Code).
Het gebeurt dat de patholoog op verzoek van de geneesheer‑aanvrager om psychologische redenen voor de patiënt een protocol opstelt dat niet strookt met de realiteit. Een arts die later wordt geraadpleegd moet zich voor een kopie van het protocol bijgevolg steeds rechtstreeks tot de patholoog en niet tot de patiënt wenden.
BEWARING VAN PROTOCOL, COUPES EN BIOPSIE‑BLOK
De bewaring van het protocol wordt geregeld door de bepalingen inzake de bewaring van het medisch dossier (art. 39, 40, 45, 46 en 47 van de Code). De bewaring van coupes, blok en kopieën van het protocol valt ten laste van de patholoog.
Onder zijn persoonlijke aansprakelijkheid indien hij als zelfstandige werkt.
Ingeval de patholoog werkzaam is in het kader van een associatie, een instelling of een ziekenhuis, berust de verantwoordelijkheid voor de bewaring bij diegene bij wie de medisch‑administratieve verantwoordelijkheid van de associatie of de groep ligt.
Ingeval de patholoog definitief zijn werkmilieu in een instelling of ziekenhuis verlaat, blijven protocollen, coupes en blokken ter beschikking van zijn opvolger. In andere gevallen moet de provinciale raad de bewaring waarborgen.
Bij ontbinding van een associatie wordt de bewaring van protocollen, coupes en blokken geregeld door de clausules van het associatiecontract.
In geval van overname van lokalen of materiaal van een histopathologisch laboratorium, moet worden gehandeld conform artikel 47 van de Code.
Indien de rechter de mededeling van een protocol of coupes beveelt, geldt dezelfde regel als bij de mededeling van het dossier of een gedeelte ervan aan het gerecht.
Indien de coupes of een blok ter consultatie aan een ander laboratorium worden medegedeeld, hetzij door de patholoog zelf, hetzij op verzoek van de geneesheer‑aanvrager, worden overeenkomstig de wens van de eerste patholoog, de coupes of het blok door de geraadpleegde patholoog terugbezorgd of bewaard.
Problemen van toegankelijkheid en gebruik van coupes en blokken voor wetenschappelijke research zullen in geval van geschillen aan de medische raad van de instelling of zo nodig aan de provinciale raad van de Orde der geneesheren worden voorgelegd.
cf. advies NR 14 oktober 2023, a170018.