Verantwoord medisch gebruik van 3D-echografie
Advies van de Nationale Raad :
In zijn vergadering van 21 april 2012 besprak de Nationale Raad van de Orde van geneesheren een vraag betreffende het verantwoord gebruik van de 3D-echografie.
Het is niet in de eerste plaats aan de Nationale Raad om de medisch verantwoorde plaats van een overigens snel evoluerende beeldvormende techniek zoals 3D-echografie te definiëren. Experten kregen trouwens deze opdracht al van de overheid, maar hun conclusies zijn momenteel nog niet gepubliceerd.
Los daarvan bestaat er in de medische wereld van de beeldvorming een zekere consensus dat de 3D-echografie in de gynaecologie een meerwaarde kan bieden bij de diagnose van uteriene malformaties en bij de exacte lokalisatie van een intra-uterien apparaat. Dit is eveneens het geval in de verloskunde bij de beoordeling van het foetale gelaat, gehemelte, skelet en centrale zenuwstelsel en bij neurale buisdefecten, in de fertiliteitskliniek bij de automatische follikelmeting en ten slotte in de urogynaecologie bij de evaluatie van de bekkenbodem.
De Nationale Raad vestigt de aandacht op artikel 36 van de Code van geneeskundige plichtenleer, dat als volgt luidt :
"De geneesheer beschikt over de diagnostische en therapeutische vrijheid.
a. Hij zal niettemin vermijden onnodig dure onderzoekingen en behandelingen voor te schrijven of overbodige verstrekkingen te verrichten.
b. Hij zal eveneens vermijden behandelingen of geneesmiddelen voor te schrijven op eenvoudig verzoek van de patiënt, zonder dat diens toestand dit medisch rechtvaardigt."
Het risico is niet denkbeeldig dat de 3 (en 4) D-echografie de "gewone" bidimensionele "affectieve" echografie of "pretechografie" gaat verdringen. Tijdens een zwangerschap worden momenteel door het Riziv drie echografieën terugbetaald. Bijkomende onderzoekingen dienen medisch verantwoord te worden, of zijn ten laste van de patiënte (die er vaak om vraagt; vele zwangere vrouwen krijgen meer dan drie echografieën).
Op vele plaatsen bieden echter ook niet-medici (bv. fotografen, ex-vertegenwoordigers van firma's die beeldvormende apparatuur verdelen, vroedvrouwen) intra-uteriene fotoreportages aan, om medico-legale redenen uiteraard expliciet buiten een diagnostische en therapeutische context, en dit vaak tegen lucratieve prijzen. De Nationale Raad kan dit dan misschien wel betreuren, maar als ze niemand schaden zijn de mensen in de regel vrij te doen wat ze willen.
Echografie heeft, binnen de huidige klinische toepassingen, de naam relatief veilig te zijn naar het embryo en de foetus toe, maar dit moet waar blijven wanneer men, alsmaar vroeger en veelvuldiger, voortdurend hogere energieën gaat gebruiken en dit ook voor niet- medische doelstellingen.