Mag aan een huisarts met kabinet en domicilie in een polikliniek behorend tot een politieke zuil, de deelname aan de algemene regionale wachtdienst worden geweigerd ?

Advies uitgebracht door de Nationale Raad op 15 november 1986:

Met referte aan uw schrijven van 31 oktober 1986 in verband met de deelname aan de wachtdienst door een jonge huisarts werkzaam in een polikliniek behorend tot een politieke zuil, heb ik de eer U mede te delen dat de Nationale Raad, in zijn vergadering van 15 november 1986, beslist heeft dat de deelname aan de wachtdienst op die gronden niet mag worden geweigerd. De Nationale Raad steunt zijn beslissing op artikel 19 van het koninklijk besluit nr 79 dat het volgende bepaalt:

"Geen enkele beslissing mag gegrond worden op redenen in verband met ras of op motieven van godsdienstige, wijsgerige, taalkundige of syndicale aard, noch op het feit dat de geneesheer verbonden is aan een instelling die geneeskundige verzorging verstrekt aan leden van een groepering of aan een categorie van personen.
Elke inmenging in die aangelegenheid is verboden".

De Nationale Raad wordt om toelichtingen gevraagd bij het advies van 19 oktober 1985 betreffende de algemene wachtdienst in ziekenhuisverband en meer bepaald betreffende de exacte draagwijdte van de regel dat elk geneesheer ingeschreven op de lijst van de Orde aan de wachtdienst moet deelnemen "overeenkomstig zijn bevoegdheid".
Een aantal geneesheren‑specialisten zijn namelijk de mening toegedaan dat zij niet de vereiste bevoegdheid hebben om een algemene wachtdienst te waarborgen.

In zijn vergadering van 14 december 1985, heeft de Nationale Raad zijn antwoord van 19 oktober 1985 verduidelijkt:

De Nationale Raad wenst te bevestigen dat het de taak is van alle geneesheren die in een ziekenhuis werkzaam zijn, aldaar een wachtdienst te organiseren.

Een geneesheer die zich onbevoegd acht om aan de wachtdienst deel te nemen, wordt wel geacht in de werkingskosten bij te dragen.

De bijdrage wordt door de medische raden bepaald. Mocht daaromtrent onenigheid ontstaan, dan kan elke geneesheer zich tot zijn provinciale raad richten.

In verband met de organisatie van een wachtdienst voor geneesheren-homeopaten antwoordt de Nationale Raad in zijn vergadering van 15 september 1984 als volgt:

De Nationale Raad is de mening toegedaan dat geen wachtdienst voor geneesheren-homeopaten dient te worden opgericht.

Een dergelijke wachtdienst zou niet voldoen aan de eisen van een wachtdienst algemene geneeskunde.

De geneesheren-homeopaten dienen, zoals de andere geneesheren, ervoor te zorgen dat de continuiteit van de verzorging normaliter wordt verzekerd.

Moeten geneesheren‑echtgenoten, beide met eigen cliënteel en met praktijk in hetzelfde kabinet, allebei aan de wachtdienst deelnemen ?

In zijn vergadering van 21 januari 1984, heeft de Nationale Raad het antwoord van de betrokken Provinciale raad goedgekeurd:

Wanneer twee geneesheren echtgenoten als volwaardige huisartsen afzonderlijk praktijk uitoefenen, moeten zij ook als dusdanig kunnen deelnemen aan de wachtdienst.

Advies van de Nationale Raad geformuleerd in de vergadering van 14 mei 1983:

De Nationale Raad is de mening toegedaan dat de éénmalige vermeldingen best volgens de plaatselijke gebruiken door de geneesherenkringen worden geregeld.

De Nationale Raad heeft deze vraag in zijn vergadering van 9 oktober 1982 onderzocht en gesteld dat een ziekenhuisgeneesheer zich niet aan deze plicht mag onttrekken. De mogelijkheid bestaat evenwel de betrokken arts te vervangen met de goedkeuring van de medische raad die daartoe de nodige maatregelen moet treffen.

Bij geschillen moet de zaak voor de provinciale raad worden gebracht.

Mag een groep practici die een medische wachtdienst organiseert een geneesheer van de streek uitsluiten ?

Advies van de Nationale Raad van 24 september 1980:

De groep practici die de wachtdienst organiseert moet in principe alle geneesheren toelaten. Een geneesheer kan slechts uit de wachtdienst worden uitgesloten om ernstige deontologische redenen. Indien meningsverschillen mochten bestaan in dit verband, moet de Provinciale Raad over de gegrondheid van de redenen oordelen.

Op het Ministerie van Volksgezondheid liepen klachten binnen in verband met de werking van de medische wachtdiensten.

Na een grondig onderzoek bij de provinciale geneeskundige commissies kwamen inderdaad tekortkomingen aan het licht.

De Nationale raad bij wie de zaak aanhangig werd gemaakt, heeft een commissie belast met de studie van dit probleem.

De commissie bracht verslag uit over haar werkzaamheden op de raadszitting van 16 februari 1980 en volgend rondschrijven werd aan de Provinciale raden gericht:

Betreft: Medische Wachtdienst

Naar aanleiding van onze herhaalde contacten met het Ministerie van Volksgezondheid achten wij het nuttig U nogmaals attent te maken op de plichten van de geneesheren i.v.m. de continuïteit van de verzorging en de medische wachtdiensten.

CONTINUITEIT VAN DE VERZORGING

Het is de plicht van elke geneesheer, specialist of huisarts, ervoor te waken dat de continuïteit van de verzorging bij zijn patiënten gewaarborgd is.

De zieke moet op elk ogenblik zijn geneesheer kunnen raadplegen of, in diens afwezigheid, beroep kunnen doen op een geneesheer die hem uitleg kan verstrekken i.v.m. zijn behandeling of deze, naargelang zijn toestand, kan wijzigen.

Het is bijgevolg ten zeerste wenselijk dat elke zieke een behandelende geneesheer heeft. (artikelen 110, 142 en 143 van de Code)

De continuïteit van de verzorging zou er baat bij vinden indien de behandelende geneesheer bij de patiënt een document, bestemd voor de geneesheer van wacht, zou laten waarin hij, naast de medicaties, met een maximale inachtneming van het beroepsgeheim, ook alle gegevens vermeldt die voor de geneesheren van wacht of de plaatsvervangende geneesheer onmisbaar zijn.

Bij ontstentenis van een persoon die de telefoon opneemt, moet de geneesheer beschikken over een automatisch antwoordapparaat om de patiënten naar de wachtdienst of naar zijn plaatsvervanger te kunnen verwijzen.

Bij langdurige afwezigheid, moet de geneesheer beroep doen op een plaatsvervanger.

Elke specialist, hetzij met een privé praktijk, hetzij werkzaam in een polikliniek of een ziekenhuis, moet ervoor zorgen dat hij voor de patiënt, diens behandelende geneesheer of apotheker, bereikbaar is. Hij moet, bij afwezigheid van de behandelende geneesheer, raad kunnen geven en, indien nodig, maatregelen nemen opdat de zieke thuis zou worden opgezocht.

Er dient inderdaad opgemerkt te worden dat specialisten die uitsluitend in een polikliniek of in een ziekenhuis werkzaam zijn, soms verzuimen hun naam te laten opnemen in de dokterslijst van de telefoongids.

WEEKENDDIENST

Elke op de lijst van de Orde ingeschreven geneesheer is verplicht naargelang zijn bevoegdheid, aan de wachtdienst deel te nemen.

Hij is tevens verplicht in de eventuele werkingskosten van de wachtdienst bij te dragen.

Hetzelfde geldt voor de geneesheren specialisten. Zij moeten de wachtdienst van de huisartsen over hun eigen wachtrol inlichten.

CONTINU WACHTDIENST

De organisatie van een continu wachtdienst in bepaalde grote centra, is nuttig gebleken.
De provinciale raden moeten toezien dat de organisatie van dergelijke wachtdiensten binnen de geografische context gebeurt.

Elke geneesheer moet aan de oprichting, de werking en de werkingskosten van deze diensten deelnemen.

WACHTDIENSTEN IN DE ZIEKENHUIZEN

De continuïteit van de verzorging en de dringende medische hulp veronderstellen eveneens de organisatie van een wachtdienst in ziekenhuizen en klinieken.

De medische raad moet erop letten dat elke geneesheer die in de instelling werkzaam is, aan de wachtdienst deelneemt overeenkomstig zijn bevoegdheid.

DIENST 900

Deze dienst werd in het leven geroepen met het oog op dringende medische hulp op de openbare weg of in openbare plaatsen.

Het is wellicht nuttig eraan te herinneren dat bij elke oproep van de dienst 900, de politie automatisch ter plaatse komt.

Indien de geneesheren zelf voor een goede continuïteit van de verzorging en een degelijke organisatie van de wachtdienst zorgen, zal het aantal ondoordachte oproepen van de 900 ongetwijfeld afnemen.

DEONTOLOGIE

In het kader van de wachtdienst, treedt elke geneesheer op in naam van de behandelende geneesheer en moet derhalve conform aan artikel 19, § 2, van de Code van geneeskundige Plichtenleer handelen.

Elk huishoudelijk reglement van de wachtdienst moet vooraf voor advies aan de Provinciale raad worden voorgelegd.

De provinciale raden waken over de strikte naleving van deze bepalingen door alle op de lijst van de Orde ingeschreven geneesheren.

Medische wachtdienst

Advies van de Nationale raad (13/11/1979):

In antwoord op Uw brief van 18 oktober 1979 in verband met de wachtdienst te ..., heb ik de eer U mede te delen dat de Nationale raad Uw voorstel goedkeurt. Gezien het een deontologische plicht is om aan de wachtdienst deel te nemen, dienen de geneesheren, leden van de partij ..., zich in een wachtdienst te integreren.

De medische vereniging van ... kan de geneesheren evenwel niet verplichten tot de vereniging aan te sluiten op grond van deze deontologische verplichting aangezien het doel van de vereniging niet tot de organisatie van de wachtdienst beperkt is.

De medische vereniging van ... zou derhalve een formule moeten zoeken waarbij geneesheren niet leden aan de wachtdienst kunnen deelnemen.

Er zou o.a. een onafhankelijke vereniging kunnen worden opgericht belast met de organisatie van een wachtdienst in de streek van ... (art. 9 van het K.B. nr 79 van 10 november 1967).

Het huishoudelijk reglement van deze wachtdienst zou aan de Provinciale raad moeten worden voorgelegd.