Orgaandonatie - Vaststelling van het overlijden
In het tijdschrift nr. 64 werd op bladzijde 31 het advies gepubliceerd van de Nationale Raad omtrent de regels die in acht genomen moeten worden voor het wegnemen van nieren kort nadat het overlijden op cardio respiratoire criteria werd vastgesteld (non-heart beating nierdonoren (NHB-donoren)).
De geneesheren van de niertransplantatiedienst van een universitair ziekenhuis bezorgen de Nationale Raad enkele documenten die opgesteld werden door leden van het team van professor KOOTSTRA, promotor van de techniek "non heart beating donor kidneys in Europe". Zij vinden het jammer dat de voorwaarden die vastgelegd zijn in de Belgische wet op de orgaandonatie uitgebreid worden tot deze techniek. In deze wet wordt onder meer bepaald dat het orerlijden van de donor moet worden vastgesteld door drie geneesheren die geen deel uitmaken van het wegnemingsteam. Deze verplichting dreigt, vooral in de kleinere ziekenhuizen, remmend te werken op het aantal donoren.
Advies van de Nationale Raad:
De Nationale Raad heeft in zijn vergadering van 18 juni 1994 kennis genomen van de brief van Professor X betreffende de non heart beating donoren, waarover u ons advies wenst te vernemen. Ook Professor Y heeft ons eerder een brief voorgelegd met betrekking tot hetzelfde onderwerp.
De Nationale Raad bevestigt zijn vroeger advies, dat gepubliceerd werd in het Tijdschrift van de Nationale Raad nr. 64 van juni 1994.
Hij begrijpt dat U het advies dat door de Nationale Raad van de Orde der geneesheren werd uitgebracht nopens het afzonderen van nieren bij non-heart beatingdonoren als extra belastend ervaart.
Natuurlijk kan men theoretisch volstaan om bij NHB nierdonoren het overlijden door één geneesheer te laten vaststellen. Waar het hier echter om gaat is dat de geneesheer die het overlijden vaststelt en daardoor toelating geeft aan zijn collegae om de nieren af te zonderen, boven elke verdenking zou staan.
Wanneer de Nationale Raad van de Orde der geneesheren stelt dat de dood van een potentiële NHB nierdonor dient vastgesteld door drie geneesheren die tot dezelfde discipline mogen behoren, doch met uitsluiting van de geneesheren die de receptor behandelen of die de wegneming of de transplantatie zullen verrichten, dan is zulks ingegeven door een deontologische bezorgdheid en voorzichtigheid.
Het zal U immers niet onbekend zijn, dat orgaanprelevatie post mortem door vele burgers met argwaan wordt gade geslagen en dat één misstap waaraan veel publiciteit wordt gegeven, het hele systeem kan doen in duigen vallen.
Nota:
De logica die in de adviezen van de Nationale Raad van de Orde der geneesheren inzake orgaan- of weefselprelevatie post mortem wordt gehanteerd, is de volgende:
- Hear-beatingdonoren: overlijden op neurologische criteria vast te stellen door drie geneesheren die niet tot dezelfde discipline zullen behoren
- Non-heart-beatingdonoren, wegname à chaud: overlijden vast te stellen door drie geneesheren die wel tot dezelfde discipline kunnen behoren
- Non-heart beatingdonoren, wegname à froid: overlijden vast te stellen door één geneesheer.
Voor het overige geldt voor deze drie situaties dat tot het wegnemen van weefsels of organen eerst kan worden overgegaan nadat voldaan is aan wat bepaald werd in Art. 10 van de wet van 13 juni 1986. Hoofdstuk III van de wet van 13 juni 1986 is bijgevolg volledig van toepassing.