De arts betrekt de minderjarige en de wilsonbekwame patiënt overeenkomstig hun begripsvermogen bij de zorgverstrekking.
Code van medische deontologie
Hoofdstuk 3: Respect
1. Algemeen
De wet betreffende de rechten van de patiënt stipuleert dat om zelfstandig zijn rechten te kunnen uitoefenen een patiënt tot een redelijke beoordeling van zijn belangen in staat moet worden geacht (minderjarige patiënt) of wilsbekwaam moet zijn (meerderjarige patiënt). Deze beoordeling komt toe aan de arts.
Er zijn in de praktijk talrijke gevallen waarin het niet duidelijk is of een patiënt als wilsbekwaam dan wel als wilsonbekwaam moet worden beschouwd. Bovendien kunnen de "bekwaamheid tot een redelijke beoordeling van zijn belangen en de wilsbekwaamheid" evolueren in de tijd en ingevolge de omstandigheden. Om te oordelen over de wils- of oordeelsbekwaamheid houdt de arts rekening met de aard van de medische tussenkomst en kan hij een multidisciplinair advies vragen.
De arts dient uit te gaan van de wilsbekwaamheid van de patiënt, eerder dan te snel terug te vallen op de beslissing door de vertegenwoordiger. Ook als de patiënt niet wilsbekwaam is, dient de arts zich in het overleg met de patiënt en zijn vertegenwoordigers in de eerste plaats te richten tot de patiënt.
Zelfs in geval van wils- en oordeelsonbekwaamheid betrekt de arts de patiënt zoveel mogelijk bij de uitoefening van zijn rechten rekening houdend met zijn leeftijd en zijn maturiteit (minderjarige patiënt) of in verhouding tot zijn begripsvermogen (meerderjarige patiënt).
2. Adviezen van de nationale raad
- De medische ondersteuning voor minderjarigen met genderdysforie (Advies NR 9 december 2023, a170021)
- Modernisering van de wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt (Advies NR 25 maart 2023, a170009)
- Toestemming van de vertegenwoordiger van de patiënt voor het verstrekken van gezondheidszorg (Advies NR 23 april 2022, a169011)
- Inschatten van de wilsbekwaamheid van een patiënt - Zorgvolmacht (Advies NR 19 september 2020, a167026)
- Medisch geheim en minderjarige patiënt - Vergoeden van de erelonen (Advies NR 19 oktober 2019, a166016)
- Wilsbekwaamheid van de patiënt - Attest (Advies NR 17 maart 2018, a160009)
- Bottesten voor leeftijdsbepaling van niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (Advies NR 14 ok• Medisch geheim en minderjarige patiënt - Vergoeden van de erelonen (Advies NR 19 oktober 2019, a166016)tober 2017, a159004)
- Omstandige geneeskundige verklaring - Recht om een patiënt te onderzoeken zonder zijn/haar toestemming, noch van diens wettelijke vertegenwoordiger (Advies NR 17 december 2016, a155010)
- Sterilisatie met contraceptief doel van een mentaal gestoorde persoon (Advies NR 15 november 2014, a147012)
- Medische begeleiding van een transseksuele minderjarige (Advies NR 28 juni 2014, a146001)
- Het onder dwang behandelen van een geesteszieke patiënt (Advies NR 14 september 2013, a143004)
- Zwangerschapsafbreking - Toestemming van de wettelijke vertegenwoordigers (Advies NR 23 maart 2013, a141008-R)
- Keuze van de vertrouwenspersoon (Advies NR 20 februari 2010, a129017)
- Medische zorg verstrekt aan minderjarigen - Instemming van beide ouders (Advies NR 6 februari 2010, a129013)
- Niet-samenlevende ouders - Artsenkeuze (Advies NR 21 maart 2009, a125015)
3. Wettelijke bepalingen
- Artt. 12, § 2 en 14, § 4, Wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt, BS 26 september 2002
4. Informatie - Documentatie - Links
- FAQ 4.4. De meerderjarige wilsonbekwame patiënt - geactualiseerde versie 15/12/2022
- FAQ 4.5. Minderjarige patiënt – Rechten van de patiënt – Vermoeden van misbruik – 20/05/2022
5. Trefwoorden
begripsvermogen - minderjarigen - kwetsbare personen - wilsbekwaamheid