Deontologische casuistiek: Is dit kind veilig bij zijn vader?
Deze casus werd door de orde behandeld. Hij is geanonimiseerd zonder te raken aan de essentie van de zaak.
De patiënt is een jongetje van één jaar oud. Zijn ouders zijn gescheiden toen hij twee maanden oud was. Na het verblijf bij vader merkt moeder letsels op bij haar kind. Ze is bang dat zijn vader hem mishandelde en gaat naar de huisarts voor een medisch attest.
Volgend attest wordt afgeleverd:
| Ik verklaar dat ik deze patiënt persoonlijk heb ondervraagd en onderzocht waarbij diens verklaringen met de werkelijkheid blijken te stroken en te hebben vastgesteld dat: Hij met zijn mama op consult is gekomen. Mama vertelt: mijn zoon is teruggekomen van bij de papa en heeft – volgens haar- nieuwe en voor mishandeling verdachte letsels. Bij klinisch onderzoek zie ik: klein verdacht hematoom bij rechter orbita-rand. Het letsel is moeilijk te verklaren aangezien het kind nog niet kruipt of kan zitten. Er zijn meerdere kleine, rode plekken ter hoogte van de beide bovenarmen. De rode vlekken zijn op de plek waar je iemand zou vasthouden in de lucht. Ze zouden kunnen verklaard worden door hard knijpen. Nergens anders op het lichaam zijn dergelijke plekken te vinden. Er is wat mij betreft een zorgwekkende opvoedingssituatie. |
Klacht
De advocaat van de vader bezorgt een klacht aan de orde. Hij verklaart dat beide ouders betrokken zijn in een gerechtelijke procedure over het omgangsrecht met hun zoontje. Hij zegt dat de huisarts een welwillendheidsattest heeft opgesteld om de rechtszaak van moeder te ondersteunen. Hij verwijt de arts dat die schrijft over een ‘zorgwekkende opvoedingssituatie’.
Verklaring van de arts
De arts heeft al jaren een goede arts-patiëntrelatie met de moeder. Hij heeft geen reden om te twijfelen aan de goede intenties van de moeder. Hij beschrijft haar als psychisch niet zo stabiel, met een voorgeschiedenis van medicatiemisbruik en cannabisgebruik. De huisarts weet dat er rechtszaken lopen sinds de echtscheiding, zonder de precieze aard daarvan te kennen.
De vader van het kind kent hij niet. De moeder beschreef de vader op verschillende consulten als agressief. Hij zou drugs en alcohol misbruiken.
De huisarts verwees de moeder naar verschillende instanties voor haar vermoeden van kindermishandeling door de vader. De moeder ging met haar kind naar de spoed, de huisartsenwachtpost, Kind en Gezin, het zorgcentrum seksueel geweld en de politie. Telkens kwam ze terug met de boodschap dat er niets gedaan kon worden.
De dag van het attest kwam de moeder de letsels van haar kind tonen. Een collega-huisarts werd erbij gehaald en beide artsen vonden de letsels verontrustend. De moeder vroeg een medisch attest en drong aan op het vermelden van een verontrustende opvoedingssituatie. Ze verklaarde dat die zin nodig is, omdat er anders geen verder onderzoek gebeurt. De huisarts wilde het kind graag helpen en schreef het zo op, zonder te verklaren dat hij zelf denkt dat de vader de schuldige is.
Wanneer de arts voor de orde verschijnt, beseft hij al dat hij deze zin beter niet had toegevoegd, omdat hij zelf geen verontrustende opvoedingssituatie heeft geobserveerd.
Verklaring van de vader
De vader ontkent alle geweld tegenover zijn kind. Hij verklaart dat hij prima voor zijn kind kan zorgen. Hij wil graag de omgangsregeling met zijn kind uitbreiden.
Sinds de echtscheiding is er onenigheid over de omgangsregeling. De moeder wilde dat hij zijn zoon enkel op een neutrale, veilige plaats kon zien. Het sociaal verslag voor de rechtbank vond geen verontrustende opvoedingssituatie, niet bij de moeder en niet bij de vader. De rechtbank stelde een omgangsregeling voor waarbij het kind één avond in de week en één dag in het weekend bij zijn vader verbleef en de rest van de tijd bij zijn moeder. De moeder was het daar niet mee eens. De rechtbank wilde de omgangsregeling met de vader nog uitbreiden. Daartegen verzette de moeder zich.
De moeder gebruikte het attest van de huisarts om opschorting te vragen van het omgangsrecht met de vader. In afwachting van een beslissing weigerde ze haar zoon nog mee te geven aan de vader. De vader diende hiervoor klacht in.
Het openbaar ministerie is niet meegegaan met het attest van huisarts. Er is een nieuw sociaal onderzoek uitgevoerd. Het letsel bij de oogkas bleek een zichtbare ader te zijn en geen hematoom.
Deontologische code
Artikel 26:
De arts stelt deze documenten waarheidsgetrouw, objectief, voorzichtig en discreet op, met aandacht voor het vertrouwen dat de maatschappij in hem stelt. Hij vermeldt daarbij geen gegevens over derden.
Artikel 30:
De arts handelt in zijn medische activiteit ethisch en met respect voor de patiënt, derden en de maatschappij.
Hij moet zich onthouden van elke inmenging in familiale aangelegenheden, behalve wanneer dit noodzakelijk is voor de bescherming van kwetsbare personen.
Oordeel van de orde
Er volgt geen sanctie. De arts heeft te goeder trouw geprobeerd om zich zo objectief, voorzichtig en genuanceerd mogelijk uit te drukken. Hij heeft geen specifieke ouder aangewezen. Het vermoeden van onschuld speelt in het voordeel van deze arts.
Tips
- Beperk je tot medische beschouwingen. Schrijf niets dat niet wetenschappelijk gegrond is of geen verband houdt met de gezondheidstoestand van de patiënt.
- Verklaring van moeder is niet wetenschappelijk of medisch
- Opvoedingssituatie is niet objectief geobserveerd door arts
- Heb aandacht voor het motief van de persoon die het attest vraagt.
- Verklaar niets over derden, die je niet kent of niet onderzocht hebt
- Vader wordt vermeld in dit attest, terwijl arts die niet kent
- Schrijf geen attesten die suggestief zijn. Dit attest suggereert dat de vader de dader is, omdat de verklaring van de moeder erbij staat.
- Meng u niet in familiale aangelegenheden (tenzij dit noodzakelijk is voor de bescherming van kwetsbare personen)
Katelijne Baetens