Diefstal en verlies van stempels en voorschriften – phishing

Het is een open deur intrappen om te stellen dat artsen vandaag de dag soms een hectisch leven leiden. Zij kunnen in de drukte van alledag en in een minder waakzaam moment een gemakkelijk slachtoffer worden van patiënten of derden met minder goede bedoelingen. Een verdwijning van een stempel of een voorschriftenboekje doet niet steeds meteen een alarmsignaal afgaan maar vaak is er toch misbruik in het spel.

Ook in het huidige digitale tijdperk kunnen artsen een gemakkelijke prooi zijn voor mensen met slechte bedoelingen. De raad wil daarom volgende raadgevingen nog eens meegeven en extra waakzaamheid benadrukken.

Diefstal en verlies van stempels en voorschriftenboekjes

De provinciale raad krijgt geregeld meldingen van artsen omtrent het verlies of diefstal van stempels en voorschriftenboekjes. Het is belangrijk dat artsen hun provinciale raad hiervan in kennis stellen zodat de nodige instanties verwittigd kunnen worden.

Voorschriften van geneesmiddelen worden immers vaak gestolen in het kader van een illegale zwendel in geneesmiddelen. Het betreft vaak zware pijnstillers of kalmeringsmiddelen (rohypnol, fentanyl, etc.) die door criminelen aan slachtoffers worden toegediend of illegaal worden verkocht aan verslaafden.

Vervalsing van voorschriften is een misdrijf (valsheid in geschrifte) en hiervan moet aangifte worden gedaan bij de politie.

De arts die diefstal of verlies van stempel of voorschriftenboekjes opmerkt en hiervan de provinciale raad op de hoogte brengt, beschermt zichzelf ook tegen enige verdenking van onzorgvuldig voorschrijven van geneesmiddelen of het onderhouden van toxicomanie.

Het is dus zeer belangrijk dat artsen hiervan onmiddellijk aangifte doen bij de politie maar ook hun provinciale raad op de hoogte brengen. De provinciale raad kan dan onmiddellijk ook de Toezichtscommissie en de Algemeen Farmaceutische Inspectie bij het FAGG op de hoogte brengen.

Uiteraard mag de arts deze instanties ook zelf op de hoogte brengen en wij bezorgen u dan ook hierna nog eens de contactgegevens.

In geval van diefstal of verlies van blanco voorschriftenboekjes, stempels of voorraden van verdovende middelen dienen de volgende instanties te worden verwittigd:

• De provinciale raad van de Orde der artsen;
• De Toezichtscommissie (Philipssite 3b bus 1, 3001 Leuven)
• De Algemeen Farmaceutische Inspectie bij het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten – FAGG Galileelaan 5/03, 1210 Brussel (medicrime@fagg.be)[1]
• De politie of het parket

[1] Zie advies van de Nationale Raad “Gebruik en misbruik van geneesmiddelen” dd. 18.10.1986

Phishing

Een ander recent fenomeen waarvan artsen in het actuele, digitale tijdperk nu ook het slachtoffer worden, betreft phishing van persoonlijke gegevens. Criminelen proberen op illegale wijze artsengegevens te ontfutselen en trachten zich valselijk voor te doen als arts teneinde gelden te ontvreemden van het ziekenhuis waar de arts werkt of zij proberen met deze artsengegevens andere misdrijven te plegen waaronder bijvoorbeeld vervalsing van attesten of geneesmiddelenvoorschriften.

De provinciale raad wil artsen dan ook behoeden voor phishing en wil hen erop wijzen dat zij hiervan zeker aangifte mogen doen bij de politie.

Artsen die het slachtoffer zijn van een misdrijf, mogen hun beroepsgeheim doorbreken en mogen de relevante gegevens die noodzakelijk zijn voor het opsporingsonderzoek doorgeven aan politie of parket.

Casus: Een arts informeerde de Raad omtrent een phishingmail die de personeelsdienst van het ziekenhuis waar hij werkt, ontvangen had van een ongekende derde. De phishingmail was valselijk ondertekend met de naam van de arts en met diens administratieve fiche van het ziekenhuis waarop de naam, stempel, handtekening, woonplaats, ziekenhuisadres, gsm-nummer en telefoonnummer van de arts stonden.

Dit betreft een misdrijf waarvan de arts zelf slachtoffer is en de arts kan hiervan aangifte doen bij de politie.[2]

Indien een patiënt zich schuldig maakt aan een strafbaar feit jegens een andere patiënt, een arts, het ziekenhuispersoneel of het ziekenhuis, mag de arts hiervan aangifte doen bij de politie.

De arts geeft aan de politie de naam van de dader en de plaats waar het feit zich heeft voorgedaan. De medische gegevens van de dader worden niet vrijgegeven.

[2] Advies van de Nationale Raad “Samenwerking tussen de politie, het openbaar ministerie en de ziekenhuizen – deontologische beginselen” dd. 12.12.2020